Miód naturalny w medycynie i farmacji (Pochodzenie, właściwości, zastosowanie, preparaty lecznicze)

Abstract

W obecnych czasach pszczelarstwo stanowi jedną z ważnych gałęzi rolnictwa na całym świecie. Jego znaczenie polega zarówno na pozyskiwaniu cennych produktów pszczelich z pasiek, jak i na tym, że pszczoły miodne odgrywają dużą rolę w krzyżowym zapylaniu roślin i podwyższaniu plonów wielu upraw rolniczych. Corocznie pszczoły zapewniają zapylenie 4 mln hektarów entomofilnych upraw rolniczych, a także pozwalają na wytworzenie znacznej liczby produktów pszczelich dla ludzkości. W ten sposób pszczelarstwo stanowi nieodłączną część składową agroprzemysłowej gałęzi Ukrainy i ma duży potencjał miododajny, dający możliwość, poza plonowaniem, uzyskanym dzięki zapylaniu roślin, pozyskiwania corocznie ponad 70 tys. ton miodu pszczelego, 1,5-2,0 tys. ton wosku, 200 ton obnóża pszczelego i innych produktów. O leczniczych właściwościach produktów pszczelich świadczy znaczna liczba odbywających się na świecie międzynarodowych kongresów, zjazdów, konferencji, sympozjów i seminariów na ten temat, a także światowe prace i publikacje naukowców w krajowych i zagranicznych źródłach piśmiennictwa. Wprowadzając w życie postanowienia Trzeciego Zjazdu Apiterapeutów Ukrainy, pracownicy Katedry Technologii Leków Aptecznych Narodowego Uniwersytetu Farmaceutycznego pod kierownictwem akademika Ukraiń- skiej Akademii Nauk – A.I. Tichonowa, powstają nowe oryginalne preparaty z udziałem produktów pszczelich i ich standaryzowanych substancji. W niniejszej monografii przedstawiono wielokierunkowe, dogłębne i kompleksowe badania jednego z cenniejszych produktów pszczelich – miodu naturalnego. W opracowaniu przedstawiono usystematyzowane materiały dotyczące pozyskiwania, przetwarzania, a także metod analitycznych miodu naturalnego i jego standaryzowanej formy – naturalnego miodu sproszkowanego. Przedstawiono także materiały na temat otrzymanych na jego podstawie preparatów leczniczych. 4 Fragmenty badań naukowych dotyczących tych zagadnień znajdują swoje odbicie w opublikowanych we współautorstwie z profesorem Tichonowem pracach doktorskich: • Opracowanie składu i technologii preparatu leczniczego przeznaczonego do iniekcji na podstawie miodu naturalnego (T. W. Martynjuk, 1992); • Opracowanie technologii miodu sublimowanego i jego właściwości (I. A. Tkaczuk, 1997); • Opracowanie składu i technologii kropli donosowych z fenolowym hydrofilowym preparatem propolisowym (I. W. Sokołowa, 1998); • Opracowanie składu i technologii złożonych preparatów leczniczych w postaci tabletek na podstawie sublimowanego miodu (I. A. Sokurenko, 1999); • Opracowanie składu i technologii tabletek Apitar z otoczką chroniącą przed wilgocią (A. J. Tomczenko, 2009); • Opracowanie składu i technologii syropu Propolis-LM (L. M. Ungurjan, 2010). W omawianej monografii przedstawiono badania teoretyczne i doświadczalne, obejmujące kontrolę jakości miodu naturalnego, a także usystematyzowane dane odnośnie składu i właściwości farmakologicznych substancji biologicznie aktywnych znajdujących się w jego składzie. Aktualnymi i na czasie okazują się przedstawione badania dotyczące standaryzacji substancji biologicznie aktywnych cennego produktu pszczelego – miodu naturalnego sproszkowanego (TU U 15.8-02010936-001:2007). Stwarzają one szerokie perspektywy dla uzyskania nowych preparatów leczniczych, tak w warunkach przemysłowych, jak i aptecznych. Szeroko zaprezentowane dane fizykochemiczne i badania kliniczne preparatów na podstawie miodu naturalnego i jego standaryzowanej substancji opracowano i wykonano w Katedrze Technologii Leków Aptecznych Narodowego Uniwersytetu Farmaceutycznego. Naukowo wykazano skuteczność stosowania tych produktów leczniczych w terapii chorób otorynolaryngologicznych, żołądkowo-jelitowych, sercowo-naczyniowych i chorób przebiegających na tle obniżenia odporności u dorosłych i dzieci. Opracowane preparaty zostały opatentowane na Ukrainie. Etapy wytwarzania preparatów leczniczych mają swoje odzwierciedlenie w ponad 200 publikacjach autorskich. W przedstawionej monografii po raz pierwszy został usystematyzowany i oparty na podstawowej wiedzy teoretycznej i praktycznej materiał, który powinien pomóc pracownikom kompleksu rolniczo-przemysłowego oraz prze- 5 mysłu chemiczno-farmaceutycznego Ukrainy zoptymalizować procesy technologiczne wytwarzania preparatów leczniczych. Publikacje naukowe i współczesne metody badań będą cennym wsparciem dla magistrantów i doktorantów przy opracowywaniu składu nowych produktów leczniczych na podstawie miodu naturalnego i jego standaryzowanej substancji.